“TARİH, TİYATROSUZ YÜKSELMİŞ BİR ULUS GÖSTEREMEZ” Daver Darende yazdı

“TARİH, TİYATROSUZ YÜKSELMİŞ BİR ULUS GÖSTEREMEZ”

Daver Darende

Büyük Düşünür-Yazar-Ozan Federico Garcia Lorca “Yerma” adlı oyununun ilk gecesinde, sanatçılara verdiği davette yaptığı konuşmada şunları söylemiş:

“Tiyatrosunu desteklemeyen, düzeyini yükseltmeye çalışmayan bir ulus ölmemişse bile ölmektedir. Toplumun nabzını yoklayan, çevrenin gerçek renklerini güldürerek ya da ağlatarak yansıtmayan bir tiyatronun kendine tiyatro demeye hakkı yoktur. Bu tür tiyatrolar ancak eğlenilen ya da “vakit öldürmek” denilen o korkunç şeyin yapıldığı yerlerdir.”

Lorca biraz daha ileri gidiyor, konuşmasını şu sözlerle noktalıyor:

“Meleklerin yerlerini şeytanların aldığı kötü tiyatro ise, bütün bir ulusu körleştirir, uyuşturur.”

Türk tiyatrosunun gururu Muhsin Ertuğrul’un aşağıda yer alan sözleri bir ders niteliğindedir:

“Tarih, tiyatrosuz yükselmiş bir millet gösteremez.”

Başlangıcından bugüne, tiyatronun asıl amacı nedir? sorusunu Shakespeare ünlü Hamlet oyununda şöyle yanıtlıyor:

“Dünyaya bir ayna tutmak, iyilerin iyiliklerini, kötülerin kötülüklerini göstermek, çağımızın ne olup ne olmadığını ortaya koymak.”

Ünlü düşünürlerden Bernard Shaw’ın tiyatroya ilişkin düşünceleri tam ona yakışır nitelikte…

“Dürüst bir oyun yazarı, tıpkı bir dişçi gibi acı çektirmeden işini yapamaz. Ulusların ahlak kuralları da dişlere benzer. Ne kadar çürükse o kadar acıtır.”

Anton Çehov da diğer düşünürlerden geri kalmamış tiyatroya ilişkin düşüncelerini açıklarken…

“Halk için tiyatro, halk için edebiyat konusuna gelince hepsi saçma bütün bunlar halkın gözünü boyama bence. Gogol’u halka indireceğiniz yerde, halkı Gogol’un düzeyine yükseltmelisiniz.”

Tiyatronun bir ülke kültürünün yükselişini ve alçalışını gösteren bir barometre olduğunu vurgulayan Federico Garcia Lorca’nın dediği gibi “Tiyatroyu kurtarmalıyız.” Artık tiyatro perdeleri kapanmamalı, oyunlar yasaklanmamalıdır.

Bir tiyatro tutkunu olarak tiyatronun ölümsüz olduğuna inanıyorum.

telgrafhanesanat.org