BAĞIŞLA OZANI – Resul HAMZATOV

Yine o eski, o iyileşmemiş yara

Yüreğimi yakıyor,

Dedemin bir masalıydı o, ta çocukluğumdan bilirim,

Onun üstüne ne söylenmişse köylerimizde.

*

Bir masaldı o, yaşamla iç içe geçmiş

Kulak kesilirdim her dinleyişimde

Ve gün kavuşurken kızaran bulutlar bana

Onun komutasındaki savaşçılar gibi gelirdi.

*

Dağların türküsüydü o, annemin de söylediği

Hiç unutmadığım, çocukluğumdan beri

O tertemiz gözlerindeki pırıl pırıl yaşlar

Kuytu ormanların çiyleriydi sanki.

*

Bir resmi asılıydı evimizde, asker giysili

Seyreder dururdu öylece bizi

Solaktı, sol elinde tutardı kılıcını

Sağ yanında asılıydı tüfeği.

*

Ölümden az önce babam

Bir destan yazmıştı onun üzerine

Ama yazık! Karaçalındı kahramana

Söylentiler çıkarıldı arkasından

*

Bu beklenmeyen acı olmasaydı

Belki yaşıyor olacaktı babam

Ve ne yazık, ben de katıldım bu karaçalıcılar korosuna

Düşünülmeden bestelenivermiş kötü bir şarkıya.

*

Yüzyıllar boyunca atalarımız

Elde kılıç yere serdiler düşmanı

Oysa ben şaşırıp çocukça bir şiirde

Düşmanın adamı diye gösterdim kahramanı.

*

Geceleri her yerde onun ayak sesleri

Işığı söndürdüm mü, pencerede görünen o

Ahulgoh’un yiğit savunucusu oluyor, kimi kez

Gunib’li bir ihtiyar, ya da, giriyor içeri:

*

“Çok savaşlar yaşadım” diyor, “çok kanım aktı.

Tam on dokuz kez yaralandım,

Yirminci yarayı sen açtın bana,

Sen açtın ağzı süt kokan çocuk

Hançer yaraları aldım, kurşun yaraları aldım, Ama senin açtığın yara çok daha büyük acı verdi.

*

İlk kez bir dağlıdan yara aldım,

Bundan daha büyük aşağılanma yoktur bir dağlı için.

Gazalarımı belki bugün hafife alıyorsun,

Ama bil, dağlar bu gazalarla savunuldu.

*

Ben de görüyorum, silahım oldukça eskimiş,

Ama özgürlük dağlara bu hançerin ucundan geldi.

Durup dinlenmeksizin savaştım, o dağlı inadımla Şölenler, keyif meclisleri nedir bilmedim.

Ozanlara kamçıyı çaldığım da oldu,

Âşıklara acımasız davrandığım da.

Onlara sert davranırken yanılıyordum belki, Gem vuramazken öfkeme, belki haksızdım Ama senin gibi karaçalıcıları gördüm mü?

Hoşgörülü olamadım diye kendimi kınamıyorum.”

*

Sabaha dek öylece oturuyor, sitemle bakıyor bana

Odayı dolduran, gece yarısı karanlığında

Kınalı sakalını görüyorum, görkemli

Kalpağının üzerinde sımsıkı sarılmış sarığı.

*

Ne yanıt vereyim ona ve size ey halkım

Suçum bağışlanacak gibi değil ki…

Ayrı yol tutmuştu naibi de, önderinden

Toy değil, sınanmış bir askerdi üstelik Hacı Murat.

*

Bu düşüncesiz davranışımdan dolayı

Her gece utanç içinde kıvrandım durdum

İmam Şamil’den beni bağışlamasını diliyorum

Ama bataklığa düşmek de istemiyorum.

*

İmam özür kabul etmiyor ama

Aldattım çünkü onu, beni bağışlamayacaktır.

Toy bir ozanın karaçalıcı dizelerini,

Yazacağını kılıçla yazan kişi, unutmayacaktır.

*

Unutmasın… Ama sen, çıldırasıya sevdiğim ülkem

Ve sen halkım, siz bağışlayın suçumu.

Doğduğum toprak, bir ananın oğlunu,

Bağışlaması gibi bağışla ozanı.

Resul HAMZATOV

Not: Bu şiirinin altına, Hamzatov, şu notu düşmüş:

O eski şiirim için Dağıstanlılar beni bağışladılar mı, Şamil’in gölgesi beni bağışladı mı, bilmiyorum ama ben kendimi hiçbir zaman bağışlamayacağım.

Babam derdi ki:

“Şamil’e dokunma..! Dokunursan ölene dek yakanı bırakmaz.”

Haklıymışsın baba…

Resul Hamzatoviç Hamzatov

(Doğumu 1923, Dağıstan – Ölümü 2003, Moskova)

Dağıstan’ın bir Avar köyü olan Tsada’da doğdu. Babası Hamzad Tsadas da bir Dağıstan halk ozanı idi.

1952’de Sovyetler Birliği Devlet Ödülü’nü, 1962’de Lenin Ödülü’nü aldı; 1959’da Dağıstan Halk Şairi, 1974’de Toplum İçin Çalışan Kahraman unvanı ile onurlandırıldı. 2003 yılı, Dağıstan’da 80. doğum yılı anısına Resul Hamzatov Yılı ilan edildi.

Türkçe’ye de çevrilip 1984 yılında basılan “Benim Dağıstanım” adlı şiir kitabı, doğduğu yeri ve oranın insanlarını ve şairlerini samimi biçimde betimler.

Hamzatov, şiirlerini, dünyada 500.000 kişinin konuştuğu Avar dilinde yazıyordu.

* * * * * * * * * * *