EĞİTİMCİ RUHUNU KUVAYI MİLLİYE İLE BİRLEŞTİREN BİR DEVRİMCİ NAFİ ATUF KANSU

EĞİTİMCİ RUHUNU KUVAYI MİLLİYE İLE BİRLEŞTİREN BİR DEVRİMCİ NAFİ ATUF KANSU

Daver Darende

Nafi Atuf Kansu eğitimci ruhunu Kuvayı Milliye ruhuyla birleştiren bir bilge, bir devrimcidir. Türk eğitim devriminin yapılanmasına büyük emek veren Nafi Atuf Kansu aklın ve bilimin yolunda yürümüş önemli düşünürlerimizdendir. Dinsel eğitimin toplumu şekillendirdiği ortamda akılcı bir eğitimin önemine ağırlık vermesi onun verimini doruğa çıkarmıştır.

Nafi Atuf Kansu’nun içe kapalı, sakin kişiliği düşünce üretmeye ve insan yetiştirmeye daha yatkındı. O, her şeyden önce büyük bir eğitim düşünürü idi.

İlk dergisini 21, ilk kitabını 24 yaşında çıkaran, öğrencileri, çalışma arkadaşları üzerinde hep düşünceleriyle etkili olan Nafi Atuf Kansu eğitimde özgür düşünen bireyler yetişmesinde önemli bir görev üstlenmişti.

Nafi Atıf Kansu, ülkemizde ilk kez dünya eğitim düşünürleri tarihini yazan kişidir. 1918 yılında “Fenn-I Tarihi” adıyla yazılıp 1929-1952 yılları arasında “Pedagoji Tarihi” adıyla birçok kez basılan bu kitabı bu alanda basılan ilk yapıttır.

Nafi Atuf Kansu okumaktan, düşünmekten zevk alan, sezgi gücü yüksek, üstün nitelikli bir kişilikti. Uzağı görmekte ustalaşmış, dost kazanmayı ülkü edinmiş bir bilge idi.

Kansu, eğitimde kuramsız bir uygulamanın işe yaramayacağını çok iyi bilen bir eğitimciydi. Bunun için ilk yaptığı iş tarihe sarılmak, tarihsel süreç içinde eğitim düşüncesinin evrimini incelemek oldu. Rus yazar Tolstoy’un eğitimci kişiliğini onun “Tolstoy; İptidai Muallim” (1919) kitabından öğreniyoruz.

Ankara onun için devrimin kalesidir. En kalıcı ürünlerini başkent Ankara’da verir.

Milli Mücadele Hükümeti’nin yayın organı “Hakimiyet-i Milliye” gazetesinin yazı işleri yöneticiliği, öğretmenlik ve lise müdürlüğü görevlerinde önemli sorumluluklar üstlendi.

1925 yılı sonlarında Mustafa Necati’nin ulu önder Mustafa Kemal Atatürk tarafından Milli Eğitim Bakanlığı’na getirilmesiyle Nafi Atuf Kansu’nun Türk eğitimine olan katkıları doruk noktasına ulaşır. O, artık Milli Eğitim Bakanı Mustafa Necati’nin sağ koludur.

Dönemin koşulları, devrimin öncülerinin çağrısı ile Nafi Atuf Kansu politikaya girmek zorunda kaldı. Ancak politik yaşamında Kansu düşün adamı özelliğini, devrimci kişiliğini hiçbir zaman yitirmedi. O yıllarda Ankara’da Dil Tarih ve Coğrafya Fakültesi’nin ve Devlet Konservatuarı’nın kurulmasında Nafi Atuf Kansu’nun önemli katkıları olduğunu biliyoruz.

Genç sayılacak bir yaşta, 59 yaşında yaşama veda eden Nafi Atu Kansu’yu yakın dostları bu düzenli bu değerli bilgeyi yalnız bırakmadı:

İ.Hakkı Tonguç bir yazısında şunları yazmıştı:

“O, yalnızlığı seven hatta ondan zevk alan bir insandı. Yaşamın birçok zorluklarını hafifletme ya da yalnızlıktan faydalanma yolunu tutardı. Bu en belirli özelliği onu birçok kimselerden ayırır, anlaşılası güç bir eğitken haline sokardı. Onun için Nafi Atuf Kansu’yu yakından tanımış, ruhunu derinliklerine inmek fırsatlarını bulmuş olanların türlü imkanlardan faydalanarak onun hayatını yazmaları, meslektaşlara tanıtmaları bir borçtur sanıyorum.”

Suud Kemal Yetkin:

“O’nun bilinen tarafı yazarlığıdır. Güzel, akıcı bir dili vardır. Ülkü dergisinde çıkan yazılarını okuyup da bunu fark etmemeye imkân yoktur.”

Hasan Âli Yücel:

“Ondaki devrimci ve ileri milliyetçi anlayışını daima muhabbet ve hürmetle anacağım.”

M. Ş. Esendal:

“Gönlümde ondan kalmış ne derin izler var. Nafi’yi yakından tanımış olanlar benim bu ağıtımı anlayacaklardır. Gönülde her şey eskiyor, soluyor, siliniyor da eyi yaratılmış insanlardan kalan izler silinmiyor.”

Engin Tonguç:

“Kafası batılı, yüreği Türk, inancı Kemalist, çabası devrimci bir eğitimci idi. O! Çalışmalarında, davranışlarında halkı sevgisinin, insan dostluğunun, aydın dürüstlüğünün sıcaklığı, parıltıları vardı. Nafi Atuf Kansu, Kuvayı Milliye kurulurken Anadolu’ya kaçanlardan değil, Anadolu’nun gücüne erenlerden, devrimci Cumhuriyet Ankara’sı kavramına baş koyanlardan, yeni Türkiye’yi somutlaştıranlardandı.”

Devrimin kalesi Ankara’da gaz lambası ışığında yılmadan geceleri çalışan büyük eğitim devrimcisi Nafi Atuf Kansu’yu artan bir özlem ve saygıyla anıyorum.

telgrafhanesanat.org