Kurmaca Kişiler Kenti

KURMACA KİŞİLER KENTİ*

GÜNAY GÜNER

Yazın kurmacadır. Gerçekle ilişkisi üzerine çok düşünülmüştür. Gerçeklik mi, kurmaca mı? Hangisi önemlidir, değerlidir? Nesnel gerçeklik kendini dayatır. Bu olgu kaçınılabilecek bir nen değildir. Zaman zaman hoş yanları olabilse de genellikle katıdır, inciticidir, çirkindir. Sanat yapıtı güzelduyusal bir damıtım işleviyle yol alır. İnsana insanı gösterirken ülküseldir. Erdemi baş tacı eder. Yozlaşmaya karşı durur. Kötülük temasını bile bu nedenle, eytişimsel biçimde değerlendirir. Hem kurgusal olanın “gerçek” olmadığını, gerçeklikle çatıştığını kim savlayabilir ki. Giderek kaynaklarını yaşantıdan aldıkları bile söylenebilir. Ne ki üst düzeyde, güzelduyusal bir dil kurarak.

Saygın Dilbilimci Emin Özdemir’in yeni yapıtı Kurmaca Kişiler Kenti, dünya yazını içinde seçkin bir nitelik taşıyor. Kurmaca Kişiler Kenti’nde dünya ve Türk yazınının en yetkin yapıtlarının başkişilerinin yaşadığı düşsel bir kent anlatılıyor. Yazının dev kişiliklerinin yaşadıkları, denebilir ki ölümsüzce yaşadıkları bir kent. Oturulan evlerin duvarlarında içinde yaşayan kişiliğe özgü resimler, kabartmalar var. Yontular var. Yazar, anlatıcı her bir kişilikle düşsel söyleşi yapıyor. Yer yer o yapıttın özgün bölümleri ya da kişiliğin yaratıcısı yazarın, öz sesinden düşüncesi alıntı olarak araya giriyor, okuru yeniden kitaba götürüyor. Don Kişot, Emma Bovary, Anna Karenina, Zebercet, Kaptan Ahab, Mümtaz (Huzur), Kien, Ida, Selim Işık, Oblomov, Willy Loman, İnce Memed, Raskolnikov… İnsanlığın sonu gelmez acıları, sömürenler dışında bırakılırsa ortak kaygıları üzerine kurulmuş benzersiz olaylar, kişilikler sunulur tarih boyunca. Emin Özdemir, bu birikimden bütünlüklü, bir yeni yazın yapıtı yaratmış Kurmaca Kişiler Kenti’ndeki kişilikler birbirini tanıdıklarını sezdirseler de aslında her biri yine kendi acılarına gömülü durumda. Romanlarındaki acılarını yeniden ama ayrı açılardan irdeliyorlar. Belki sorguluyorlar. Diğer deyimle yine yapıtlarında yaşıyorlar. Sonsuza değin öyle kalmaya yargılı gibiler.

Emin Özdemir aynı zamanda dünya yazınını, ustası olduğu Türkçenin varsıllığıyla buluşturuyor. Yazın için görkemli bir kazanım.

* Emin Özdemir, Kurmaca Kişiler Kenti, Bilgi Yayınevi, 2012.