Rutkay Aziz ve Çağdaş Tiyatro – Daver Darende yazdı

RUTKAY AZİZ VE ÇAĞDAŞ TİYATRO

Daver Darende

Ümit Denizer’in yazdığı Rutkay Aziz ve Taner Barlas’ın oynadığı “Adalet, Sizsiniz” son yıllarda izlediğim, unutamadığım oyunlardan biridir.

Cumhuriyet gazetesinin 7 Ocak 2018 tarihli sayısında bu oyunun Gaziantep, Şanlıurfa ve Mardin’de valilikler tarafından yasaklandığına ilişkin haberi okuyunca derin bir hüzne kapıldığımı anımsarım.

Rutkay Aziz’in bu olaya ilişkin açıklaması şöyleydi:

“Yaklaşık 175 oyuna ulaştık. İskenderun, Adana ve Antakya’da oynadığımız oyunu, Gaziantep, Şanlıurfa ve Mardin’de oynayamadık. Bu aslında bize verilmiş bir ceza değil, oranın insanlarına verilmiş bir ceza. Hemen ardından oyunu Van’da oynamaya başladık.”

Tek perdelik bir oyun “Adalet, Sizsiniz”. Bu oyunda yargının siyasallaştığı üç tarihi olay tiyatroya aktarılıyor. Oyunda Sokrates, Galileo ve Amerika’ya göç eden iki İtalyan işçi Sacco ve Vanzetti’nin öyküleri anlatılıyor.

Uzun yıllar AST (Ankara Sanat Tiyatrosu) sahnesinde oyunculuğu ve yönetmenliği ile başarıdan başarıya koşan Rutkay Aziz ülkemizin yetiştirdiği en büyük sanatçılarımızdan biridir.

1973 yılında AST’ın yönetmenliğini üstlenen Rutkay Aziz’in “Ana”, “Bir Halk Düşmanı”, “Rumuz Goncagül”, “Zengin Mutfağı” gibi oyunları, sinemada “Ada”, “Sis”, “Piyano Piyano Bacaksız”, “Gizli Yaz” gibi filmleri nasıl unutulur?

Rutkay Aziz’le Halk Televizyonu’nun 10 Aralık 2017 gecesi yaptığı söyleşide değerli sanatçımızın unutamadığım sözleri şöyleydi:

“Şiir seven, edebiyat seven kişileri çok arıyoruz.”

“Hiçbir zaman özgür bir ortamda tiyatro yaptığımı söyleyemem.”

“Tiyatronun kapısını kaparsanız, tiyatrodan uzaklaşırsınız.”

“Hayatta en yüksek değer emektir, şimdilerde bunun yerini para aldı.”

“Sinema önemli bir güç, Chaplin sinema ile barışı kışkırtmıştır.”

“Tiyatro öldü derler, buna asla inanmıyorum.”

“Muhsin Hoca (Muhsin Ertuğrul) 80 yaşındaydı, ama hep gençti.”

“Bize en yüce değerin emek olduğunu öğrettiler.”

“İnsan var oldukça tiyatro yaşayacaktır.”

Rutkay Aziz’in AST’ta yönettiği oyunlar ülkemizin acı çektiği o karanlık dönemi yansıtır. Gorki’nin “Ana” adlı yapıtı 12 Mart döneminde yasaklanmıştı. Ibsen’in “Bir Halk Düşmanı” oyunu da yasaklanan oyunlar arasında yer almıştı.

Rutkay Aziz çağdaş tiyatromuza yenilik ve zenginlik kazandırdı. Bu değerli sanatçımızı saygıyla selamlıyorum.

telgrafhanesanat.org